HAGB VE ERTELEME KARARI

HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI 

Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukukî sonuç doğurmamasını ifade eder.Ancak hüküm yargılama giderleri ve vekalet ücreti bakımından sonuç doğurur. 

Sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmesi için bazı şartlar gerekir.Bunlar: 

a) Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması:Sanık daha önceden kasıtlı bir suçtan bir hapis veya adli para cezası almamış olmalıdır.Kanun özellikle kasıtlı suç ifadesini kullanmıştır;dolayısıyla sanığın daha önceden taksirli suçlardan ceza almış olması sanık hakkında hagb uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. 

b) Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması: Hakin sanığın bir daha suç işlemeyeceğine kanaat getirmelidir.Örneğin; sanığın daha önceden aldığı bir ceza yokken aynı suçtan derdest biden fazla dava dosyası olması durumunda hakimde sanığın tekrardan suç işlemeyeceği kanaati oluşmayabilir. 

c) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi, 

Sanık hakkında HAGB kararı verilebilmesi sanığın bunu kabul etmesi şartına bağlanmıştır.Sanık kabul etmedikçe hakkında HAGB kararı verilemez.Sanık suçsuz olduğunda HAGB kararını kabul etmek istemeyebilir;çünkü HAGB durumunda kararı temyiz edemeyecektir. 

Açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilen hükümde, mahkûm olunan hapis cezası ertelenemez ve kısa süreli olması halinde seçenek yaptırımlara çevrilemez. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur.Burada iki ihtimal doğar.Sanık bu beş yıllık denetim süresinde herhangi bir kasıtlı suç işlerse veya denetimli serbestlik hükümlerine aykırı davranırsa mahkeme hükmü açıklar.Böyle bir durumda sanığın yargılamasını yapan mahkeme gerekçeli karar kesinleştiğinde bu durumu diğer mahkemeye ihbar etmelidir. Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmediği ve denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere uygun davranıldığı takdirde, açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılarak, davanın düşmesi kararı verilir. 

Denetim süresi içinde, kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilemez. 

Hagb kararına karşı itiraz edilebilir.Bu kararın ilgiliye tefhiminden veya tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir. AGB kararı, Asliye Ceza Mahkemesi tarafından verilmişse, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itirazı incelemeye yetkili mahkeme, o adliyedeki Ağır Ceza Mahkemesi’dir.

CEZALARIN ERTELENMESİ

Birde TCK’nın 51.maddesinde düzenlenen ve hagb kararıyla çok karıştırılan cezanın ertelenmesi kararı vardır.TCK 51 .maddeye göre; 

İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Ancak, erteleme kararının verilebilmesi için kişinin; a) Daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması, b) Suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması, Gerekir. (2) Cezanın ertelenmesi, mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi koşuluna bağlı tutulabilir. Bu durumda, koşul gerçekleşinceye kadar cezanın infaz kurumunda çektirilmesine devam edilir. Koşulun yerine getirilmesi halinde, hakim kararıyla hükümlü infaz kurumundan derhal salıverilir. (3) Cezası ertelenen hükümlü hakkında, bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak üzere, bir denetim süresi belirlenir. Bu sürenin alt sınırı, mahkûm olunan ceza süresinden az olamaz. (4) Denetim süresi içinde; a) Bir meslek veya sanat sahibi olmayan hükümlünün, bu amaçla bir eğitim programına devam etmesine, b) Bir meslek veya sanat sahibi hükümlünün, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına, c) Onsekiz yaşından küçük olan hükümlülerin, bir meslek veya sanat edinmelerini sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmesine, Mahkemece karar verilebilir. (5) Mahkeme, denetim süresi içinde hükümlüye rehberlik edecek bir uzman kişiyi görevlendirebilir. Bu kişi, kötü alışkanlıklardan kurtulmasını ve sorumluluk bilinciyle iyi bir hayat sürmesini temin hususunda hükümlüye öğütte bulunur; eğitim gördüğü kurum yetkilileri veya nezdinde çalıştığı kişilerle görüşerek, istişarelerde bulunur; hükümlünün davranışları, sosyal uyumu ve sorumluluk bilincindeki gelişme hakkında üçer aylık sürelerle rapor düzenleyerek hakime verir. (6) Mahkeme, hükümlünün kişiliğini ve sosyal durumunu göz önünde bulundurarak, denetim süresinin herhangi bir yükümlülük belirlemeden veya uzman kişi görevlendirmeden geçirilmesine de karar verebilir. (7) Hükümlünün denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, hakimin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi halinde; ertelenen cezanın kısmen veya tamamen infaz kurumunda çektirilmesine karar verilir. (8) Denetim süresi yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirildiği takdirde, ceza infaz edilmiş sayılır.

HAGB KARARI VE CEZANIN ERTELENMESİ KARARLARININ FARKLARI

Öncelikle infaz hukuku açısından çok farklıdırlar.Erteleme kararı da aslında bir mahkumiyet hükmü vardır ancak bu ertelenir.Her ne kadar bu ertelense de hukuki açıdan sonuç doğuracaktır.HAGB kararında beş yıllık denetim süresi geçtikten sonra adli sicil kaydında görülmez;ancak erteleme kişinin adli sicil kaydında görülecektir.HAGB kararı verilebilmesi için sanığın daha önceden kasıtlı bir suçtan mahkum olmaması gerekirken;erteleme kararında sanığın kasıtlı suçtan 3 aydan fazla hapis cezasına mahkum olmama şartı aranır.Cezanın ertelenmesinde sanığın onayı aranmaz;ancak HAGB de sanığın onayı şarttır.