İFTİRA SUÇU

İFTİRA 

Kelime anlamı olarak; bir kimseye gerçek olmayan, olumsuz bir durumu, bir suçu, amaçlı olarak, bilerek yükleme, kara çalma demektir. 

Hukuki tanımı :yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat etmek demektir. Örneğin;telefonunu kaybedip; çalmadığını bildiği halde komşusundan telefonunu çaldığı iddiasıyla şikayetçi olan şahıs iftira suçunu işlemiştir.Burada kişi; suç isnat ettiği kişinin aslında suçu işlemediğini bilmektedir.Eğer kişi bir başka kişinin suçu işlediği konusunda hataya düşmüşse artık iftira suçu oluşmayacaktır.İftira suçu adliyeye karşı bir suçtur çünkü hukuk düzenini yanıltmayı amaçlamaktadır.Örneğin;eski sevgilisinden intikam almak isteyen fail; gerçeğe aykırı olarak eski sevgilisinin kendisine cinsel saldırıda bulunduğunu belirterek şikayetçi olması durumunda iftira suçu oluşacaktır.Burada iftira atan kişi sadece karşı tarafa beyanda bulunmamakla kalmamalıdır;yetkili makamları harekete geçirmelidir.Örneğin; cep telefonunu çaldıran ve komşusunun da çalmadığını bilen fail komşusuna sen cep telefonumu çaldın hırsızsın dediğinde iftira suçu oluşmayacaktır; burada hakaret suçu meydana gelir.Bu açıdan iftira eden kişi beyanda kalmamalı resmi bir işlem başlatmalı veya en azından resmi işlemin başlatılmasına sebebiyet vermelidir.Buradaki resmi işlem; bir ceza soruşturması veya idari bir soruşturmadır.Örneğin;yapmadığını bildiği halde; okuldaki öğretmeni derslere girmiyor şeklinde şikayet eden öğrenci iftira suçunu işleyecektir.İftirada bir suç işlemediği bir kişiye,şahsa yöneltilmektedir,bir üçüncü kişiye suç isnat edilmektedir.Uygulamada bir kişinin iftiradan cezalandırılabilmesi için; iftira attığı kişi hakkında suçu işlemediğinin sabit olması veya idarece kişinin şikayet konusu işlemi yapmadığının kesin surette sabit olması gerekir.Bu açıdan şüpheli hakkında takipsizlik kararı verilmesi veya sanık hakkında delil yetersizliğinden beraat kararı verilmesi durumunda müştekiye iftira suçundan ceza verilmez.Yargıtay bu durumda müştekinin anayasal şikayet hakkını kullandığı ve eyleminin bu sebeple suç teşkil etmeyeceği görüşündedir. 

Bu suçu işleyen fail bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 

NİTELİKLİ HALİ 

Fiilin maddî eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması halinde, ceza yarı oranında artırılır.Örneğin; yakın bir akrabasını iftira attığı kişi aleyhine yalan tanıklık yapması için ikna etmek ve bu kişiye iftira attığı kişi aleyhine tanıklık yaptırmak.Bu durumda ikna eden kişi iftira suçunun faili olduğu gibi yalan tanıklık suçunun da azmettiricisi olmaktadır. 

Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak bu fiil nedeniyle gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa, verilecek ceza yarı oranında artırılır.Bunun sebebi failin uğradığı iftira sonucu hakkında koruma tedbirine hükmedilmiş olmasıdır.Burada kişinin güvenlik hakkı ihlal edilmiştir. 

Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olan mağdurun bu fiil nedeniyle gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; iftira eden, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.Kişi iftira sonucu hürriyetinden mahrum kaldığı için iftira atan şahıs hürriyeti tahdit suçunun dolaylı failidir. 

Mağdurun ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına; hükmolunur. Yani; iftiraya uğrayanın alacağı ceza ne kadar yüksekse iftira atan failin cezası da belirli bir oranda artacaktır. 

Mağdurun mahkûm olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, beşinci fıkraya göre verilecek ceza yarısı kadar artırılır. 

İftira suçundan dolayı dava zamanaşımı, mağdurun fiili işlemediğinin sabit olduğu tarihten başlar. 

Basın ve yayın yoluyla işlenen iftira suçundan dolayı verilen mahkûmiyet kararı, aynı veya eşdeğerde basın ve yayın organıyla ilan olunur. İlan masrafı, hükümlüden tahsil edilir. Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması 

ETKİN PİŞMANLIK 

İftira edenin, mağdur hakkında adlî veya idari soruşturma başlamadan önce, iftirasından dönmesi halinde, hakkında iftira suçundan dolayı verilecek cezanın beşte dördü indirilir. 

Mağdur hakkında kovuşturma başlamadan önce iftiradan dönme halinde, iftira suçundan dolayı verilecek cezanın dörtte üçü indirilir. 

Etkin pişmanlığın; 

a) Mağdur hakkında hükümden önce gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisi, 

b) Mağdurun mahkûmiyetinden sonra gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın yarısı, 

c) Hükmolunan cezanın infazına başlanması halinde, verilecek cezanın üçte biri, İndirilebilir. 

İftiranın konusunu oluşturan münhasıran idari yaptırım uygulanmasını gerektiren fiil dolayısıyla; 

a) İdari yaptırıma karar verilmeden önce etkin pişmanlıkta bulunulması halinde, verilecek cezanın yarısı, 

b) İdari yaptırım uygulandıktan sonra etkin pişmanlıkta bulunulması halinde, verilecek cezanın üçte biri, İndirilebilir. 

Kanun bu düzenlemeyle;iftira atan faile maddi gerçeği ortaya çıkarması için bir şans vermekte ve suçundan dönmesi halinde; cezasında indirim yapmaktadır.