İCRA CEZA YARGILAMASI

İCRA CEZA MAHKEMELERİ 

İcra ceza mahkemeleri ; İcra İflas Kanununda düzenlenen ve borçlunun bu kanundaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucu kanunda öngörülen cezaya hükmeden özel nitelikli bir ceza mahkemesidir.İcra İflas Kanunu 331 ile 345.maddeleri arasında yer alan suçların yargılamasını yapan bir mahkemedir.Burada tıpkı diğer ceza mahkemelerinde olduğu gibi hakim somut olayı önüne gelen delillere göre değerlendirecek ; bu şekilde maddi hakikate ulaşacak ve bir karar verecektir.İcra ceza hukuku yargılamasının diğer ceza yargılamalarından farkı; şikayet savcılığa suç duyurusu ile yapılmaz.Şikayet icra mahkemesine başvuru yaparak yapılır.İcra mahkemelerinde öngörülen cezalar diğer ceza mahkemelerinde verilen ceza miktarlarına göre azdır ve bu cezalar tazyik ve disiplin hapsi olarak nitelendirilir.İcra ceza mahkemeleri alanına giren suçlarda resen kovuşturma yapmaz; mutlaka bir şikayet gerekmektedir.İcra ceza mahkemesinde sanık; yükümlülüklerini yerine getirmeyen borçlu iken ; müşteki genellikle alacaklıdır.Genel olarak icra ceza mahkemesi; borcunu yerine getirmeyen borçluyu cezalandırır.Bu borç bir edim olabileceği gibi bir para borcu da olabilir.Bir kimsenin para borcundan dolayı cezalandırılması,hapis cezası alması AİHS yer alan borç nedeniyle hapis yasağı kuralı ile açıkça çelişmekte ve bir çok hukukçu tarafından insanların borçları sebebiyle haklarında hapis cezası verilmesi eleştirilmektedir.

İcra ceza mahkemelerinde ceza zamanaşımı süresi 2 yıl olup; bu süre oldukça kısadır.Yani sanık hakkında verilen ceza kesinleştikten sonra 2 yıl içinde infaz edilmezse artık sanığın cezasının infazı yapılamaz.Yetkili icra ceza mahkemesi suçun işlendiği yer icra ceza mahkemesidir.İcra ceza yargılamasının diğer ceza yargılamalarından bir farkı da bu mahkemenin verdiği kararlar aleyhine kanun yoluna başvurulamaz.Yani aleyhine hüküm verilen sanık ; istinaf ve Yargıtay başvurusunda bulunamaz.Ancak kararın kendisine tebliği veya tefhiminden itibaren 7 gün içinde itiraz yoluna başvurabilir.İcra ceza mahkemesi sonucunda hakkında disiplin veya tazyik hapsi verilen borçlu cezanın infazına başladıktan sonra borcunu öderse derhal tahliye edilir.Tabi ki bu durum ödenebilir borçlarda söz konusudur.Örneğin;yalan beyanda bulunmuş kişi hakkında bu uygulanamaz.Ayrıca taraflar borcunu ödememe nedeniyle ceza almış ve cezaları infaz edilmişse; borç ortadan kalkmaz.İcra ceza yargılamasında tıpkı hukuk davalarında olduğu gibi şikayet eden bütün delillerini sunmalıdır ve bu delillerle bağlıdır;mahkeme resen delil toplamaz.icra iflas kanunu 346.maddeye göre İcra mahkemesinin görevine giren bu işler, diğer mahkemelerde görülen ceza davaları ile birleştirilemez.Buna görev ve birleştirme yasağı denir.

İCRA SUÇLARI

Bu mahkemelerin kurulmasının ve ceza verme yetkisinin verilemesinin sebebi ; borçlunun İİK yükümlülüklerine uygun davranmasını sağlamaktır.İİK borçlunun uymaması halinde yaptırım getirilen suçlara icra suçları denir.

Peki bu suçlar nelerdir?

Alacaklısını zarara sokmak kastıyla mevcudunu eksiltme

Aczine kendi fiiliyle sebebiyet veren veya vaziyetinin fenalığını bilerek ağırlaştırma suçu

İflas ve konkordato işlerinde hususi menfaat temin etme suçu

Kiralayanın hapis hakkı bulunan eşyanın kaçırılması ve tahliyesi gereken yerin işgali

Müflisin mallarını iflas idaresine vermeme ve müflisin alacaklarını bildirmeme

İstenilen malı teslim etmeme, defter tutulurken hazır bulunmama iflas idaresinin emirlerine uymama 

Ticari terk

Gerçeğe aykırı beyanda bulunma

Beyandan sonra mal ve kazançta olan tezayüdü bildirmeme suçu

Borçlunun ödeme şartını ihlal /taahhüdü ihlal

Çocuk teslimi emrine muhalefet

İcra dairesince teslim edilen taşınmaz veya gemiye tekrar girme suçu

İlan hükümlerine aykırı davranmak

Nafakaya ilişkin kararlara uymayanların cezası

Sermaye şirketlerinin iflasını istemek mecburiyetinde olanların iflas istememesi

Açık artırmadan çekilme 

İcra ceza mahkemesinin yargılama yetkisinde bulunan suçlar bunlardan ibarettir.Borçlu kanunda tanımlanan suçu işlediğinde icra ceza hakimi kanunda belirtilen cezaya hükmedecektir.Uygulamada en çok karşılaşılan icra ceza suçları , taahhüdü ihlal,nafaka borcunun ödenmemesi ve çocuk teslimi emrine muhalefettir.

TAAHHÜDÜ İHLAL SUÇU: 

Alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir.Kanun borçlunun ödeme şartını ihlal etmesi olarak nitelendirmiştir.Burada hakkında açılan icra takibi kesinleşen borçlu icra dairesine borcunu ödeyeceğine dair bir yazılı taahhüt verir ancak bu yazılı taahhüde rağmen borcunu belirtilen sürede ödemezse; artık şikayet üzerine taahhüdü ihlal suçundan cezalandırılacaktır.

ÇOCUK TESLİMİ EMRİNE MUHALEFET: 

Çocuk teslimi hakkındaki ilâmın veya ara kararının gereğini yerine getirmeyen veya yerine getirilmesini engelleyen kişinin, lehine hüküm verilmiş kimsenin şikâyeti üzerine, altı aya kadar tazyik hapsine karar verilir.Aile mahkemeleri çocuğun velayetinin kime ait olacağı ve çocukla kişisel ilişki kurulması konusunda bir karar verir.Bu karar ilamlı icraya konu olabilir.İşte ilamlı icrada gönderilen icra emrine rağmen çocuğu teslim etmeyen borçlu şikayet üzerine altı aya kadar tazyik cezası ile cezalandırılır. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra ilâmın veya ara kararının gereği yerine getirilirse, kişi tahliye edilir.

NAFAKA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİ: 

Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir.Bu konu nafaka ödememe suçu yazımızda ayrıntılı bir şekilde belirtilmiştir.